woensdag 13 april 2022

De natuurlijke mens. Of: Samenleven uitgebreid naar alles wat leeft

Documentaire portret van ecoloog, filosoof en boeddhistisch leraar Matthijs Schouten. (1) Hij stelt zich ten doel onze relatie met de natuur, als basis van ons welzijn, te versterken.

Opvattingen en vragen over duurzaamheid en verbinding heb ik al vaker gehoord, en vaak ook glijden ze weer van me af. Deze documentaire, met natuurbeelden, oefeningen, zingen, etc., deed (me) evenwel meer. De ervaring kwam binnen. Een aanrader! 

 

En ik heb zin gekregen om eens naar Ierland te gaan, maar dat terzijde. ;-)

 

De docu begint met een frisse blik op Aristoteles als belangrijke en invloedrijke verwoorder van een antropocentrisch wereldbeeld, inclusief onderscheidingen en hiërarchie. Dit werd verder uitgewerkt door Descartes, die ratio, geest en ziel beperkte tot mensen; de rest is zielloos. Resulterend in een wereld waarin de natuur voorraadschuur is.

 

En dan de reactie erop. Ook in wetenschappen: zij blijken dit uiterst beperkte wereldbeeld (dat ons fors heeft beïnvloed, en nog steeds) alsmaar meer te ondermijnen: we staan niet los van de omgeving, van de wereld om ons heen.

 

Zeker is: de homo economicus en de natuur verhouden zich niet goed met elkaar. Echter, de mens/natuur-relatie is aan het kantelen, volgens Schouten. Meer en meer richting partnerschap: we zijn deel van de natuur. De sleutel tot een duurzame toekomst: zich opnieuw verbinden, op een ander niveau dan alleen op een rationeel en zintuiglijk niveau. Met de vraag: wat wil ik zijn in relatie tot een duurzame toekomst?

 

Wat dat betreft is Schouten optimistisch: overal komen nieuwe beelden naar boven van menszijn en in-de-wereld-zijn. En die wereldbeelden (ook uit andere, niet-westerse culturen) worden meer en meer serieus genomen: in wetenschap, en ook in tal van groeperingen in de samenleving. 

 

Het is niet meer vreemd om met andere wereldbeelden dan het (westerse) rationeel-empirische bezig te zijn. Verbindend, in plaats van gefocust te zijn op het onderscheiden en hiërarchie (zoals bij Aristoteles en Descartes), en in plaats van rationaliseren en objectiveren. Samenleven uitgebreid naar de natuur, d.w.z. naar hetgeen onafhankelijk van ons bestaat, leeft.

 

Schouten vindt zijn inspiratie voor betrokkenheid bij het welzijn van alles om hem heen in boeddhisme. 

 

 

Noot:

.1) De natuurlijke mens (NPO, De Boeddhistische Blik, 12-12-21)

https://www.npostart.nl/de-boeddhistische-blik/12-12-2021/KN_1727484

Geen opmerkingen:

Een reactie posten