dinsdag 7 december 2021

Het rampzaligste jaar en daarna

Wat was het rampzaligste jaar in de geschiedenis van de mensheid? 

 

In bijgaand artikel wordt het jaar 536 genoemd (1). Verschillende rampen volgden elkaar op. Het begon met een vulkaanuitbarsting in IJsland, met zware en langdurige gevolgen, met name een lange periode van zonsverduistering, koude en hongersnood, plus een pestepidemie, en de val van een deel van het Romeinse Rijk. 

 

Afgaand op de geschiedenis hebben catastrofes zoals een pandemie de wereld veranderd.

 

Wat zal de coronapandemie teweegbrengen, gecombineerd met de gevolgen van de klimaatcrisis? Welke veranderingen zullen erdoor in gang worden gezet? Minstens hebben tal van zaken hun vanzelfsprekendheid verloren, leidend tot instabiliteit, en niet zelden ook ernstige vertrouwensschade. Zal de pandemie een breuk betekenen? Of een katalysator? Zeer waarschijnlijk iets wat we niet kunnen voorspellen. 

 

In ieder geval lijkt het weinig zin te hebben om aan het oude vast te houden. Prepare for a different future!

 

 

Noot:

.1: A historian identifies the worst year in human history

https://bigthink.com/the-past/worst-year-in-human-history/#Echobox=1638646217

maandag 11 oktober 2021

CONNECT THE DOTS! De ontrafeling van een complottheorie (QAnon) m.b.v. game design

Voor wie meer wil weten over complottheorieën zoals QAnon, hoe zij werken en ook hoe zij in elkaar steken, kan ik een uitstekend artikel aanraden: ‘A Game Designer’s Analysis Of QAnon. Playing with reality’ (1).

Behalve over complottheorieën leer je een en ander over games, en met name Alternate Reality Games (ARG). Volgens de schrijver wordt namelijk precies dezelfde technologie & werkwijze gebruikt, alleen met andere doeleinden. 

 

En ik leerde een nieuw woord, Apophenia: ‘the tendency to perceive a connection or meaningful pattern between unrelated or random things (such as objects or ideas)’. 

 

In een game zoek je naar aanwijzingen/clues, om verder te kunnen gaan en het spel uit te spelen. Maar wat als het ding of de gebeurtenis geen aanwijzing blijkt te zijn, terwijl je erin blijft geloven dat het wél een aanwijzing is, of moét zijn, waar leidt dat dan toe? 

 

In een spel/game is er een doel of een oplossing, en als je die gevonden/bereikt hebt, is het ‘game over’. Maar zit de (tastbare) werkelijkheid ook zo in elkaar? – tenzij je gelooft dat er ‘geen toeval bestaat’, uiteraard, of wanneer je meent dat er ‘iets moet zijn’.

 

Apophenia blijkt een belangrijke rol te spelen in QAnon en vergelijkbare complottheorieën: ‘connect the dots yourself’, daarbij aanwijzingen volgend van zgn ‘puppet masters’, ‘away from reality’. De verschillende dots (gebeurtenissen) hebben namelijk weinig tot niets met elkaar te maken, terwijl dat wel wordt gesuggereerd. En er is evenmin een oplossing: er valt niet iets te vinden, - behalve een – door de makers gesuggereerde – link, of twijfel. En het ‘vinden’ van die link geeft voldoening!

 

‘There is no reality here. No actual solution in the real world. Instead, this is a breadcrumb trail AWAY from reality. Away from actual solutions and towards a dangerous psychological rush. It works very well because when you “figure it out yourself” you own it. You experience the thrill of discovery, the excitement of the rabbit hole, the acceptance of a community that loves and respects you. Because you were convinced to “connect the dots yourself” you can see the absolute logic of it. This is the conclusion yóu arrived at.’

 

En het doel? Volgens de auteur: de realiteit in twijfel (doen) trekken, en daar gebruik van maken. 

 

Welkom in de wereld van de toevallige en tegelijk gestuurde betekenisgeving! Welkom in de wereld van complottheorieën én de digitale mechanismen erachter! Welkom ook in de wereld waarin feitelijkheid en fictie door elkaar gaan lopen, en waarin de werkelijkheid dreigt te worden ‘opgelost’, ten gunste van een alternatieve realiteit met alternatieve feiten!

 

Het is een lang artikel, maar als je geïnteresseerd bent in de digitale revolutie, en hoe deze onze werkelijkheid en onze percepties kan veranderen, inclusief verleidingen, misleidingen en rewards, dan heeft het een en ander te bieden! Ook geeft het (wat mij betreft) inzicht in de ‘logica’ van complottheorieën, en hoe deze aan invloed winnen. Wellicht dat deze kennis er (kritisch) tegen wapent!

 

(Ik kan de verleiding niet weerstaan om het apophenia-principe werkzaam te zien in tal van filosofieën, religies en mysteriegeloven: van dialectiek en verlossingsleren tot en met kabbala en astrologie. Idem dito met sommige politieke theorieën. De grote alsof-spellen! Zij geven aanwijzingen voor ‘how to connect the dots’, alsof die ‘dots’ er ook echt zouden zijn... Maar wat als de werkelijkheid helemaal geen spel is, noch ‘dots’ kent, en al helemaal geen doel of oplossing? Wat als elk geloof in een inherente orde een soort QAnon-spel is? Of is dat dan ook weer een complottheorie?! Okay, ik laat het verder rusten.)

 

Tenslotte

Wat bij mij opkomt bij het lezen van het artikel is een citaat van Hannah Arendt:

‘The ideal subject of totalitarian rule is not the convinced Nazi or the dedicated communist, but people for whom the distinction between fact and fiction, true and false, no longer exists.’

 


 

Noot:

.1) A Game Designer’s Analysis Of QAnon. Playing with reality/ Reed Berkowitz

https://medium.com/curiouserinstitute/a-game-designers-analysis-of-qanon-580972548be5

 

Pieter Omtzigt over de Nederlandse bestuurscultuur

Hoe democratisch en transparant is de politiek in Nederland? En hoe functioneert de tegenmacht? Is er voldoende controle?

Als er iets is wat het politieke systeem en z’n vertegenwoordigers zich zouden mogen aantrekken, dan is het de lezing die Pieter Omtzigt hield voor de ‘G10 van de Economie en Filosofie’, september van dit jaar (1) (en wellicht ook zijn boek - dat ik nog niet gelezen heb). Menen dat alles wel goed geregeld is in Nederland, en dat het landsbestuur én de controle erop democratisch goed in elkaar steken, blijkt niet erg te kloppen, op z’n zachtst gezegd. 

 

Omtzigt fileert ongezouten het politieke bedrijf in Den Haag, inclusief ‘concrete en haalbare voorstellen om de noodzakelijke tegenmacht, de noodzakelijke controle en de noodzakelijke transparantie binnen de overheid te herstellen.’ Tijd voor een forse bijstelling! 

 

Voor het eerst dat ik een politicus een scherp onderscheid hoor maken tussen politicus (Tweede Kamer) en bestuurder (regering). Het heeft me altijd verbaasd dat ministers en staatssecretarissen vaak worden gekozen uit het reservoir aan volksvertegenwoordigers, terwijl beide functies totaal verschillend zijn. 

 

Ook zijn kritiek op ‘De meeste mensen deugen’ (Bregman) klinkt zeer geloofwaardig! De ogenschijnlijk positieve en optimistische kijk op mensen, blijkt een schaduwzijde te hebben, en die schaduwzijde zit vast aan het onderscheid zelf tussen ‘deugende’ en ‘niet-deugende’ mensen. Interessant! 

 

Zoals al vaker gezegd, de kans is groot dat een partij ‘Omtzigt’ (hoe die dan ook mag heten) bij volgende verkiezingen veel zetels in de wacht zal slepen. Het zal het CDA halveren, wellicht, en hij zal ook kiezers trekken uit tal van andere partijen.

 

Het politieke bedrijf kan wel enige opschudding gebruiken! 

 

 

Noot:

.1) Lezing Pieter Omtzigt G10

https://www.youtube.com/watch?v=z8TaseYYE-8

 

woensdag 18 augustus 2021

Over ‘wij’, machthebbers en het lot van vrouwen en meisjes (in Afghanistan)

Machthebbers zijn aan de macht, niet omdat zij macht bezitten, maar in naam van een groep of een collectiviteit - een 'wij' -, die hen die macht verleent. Dit klinkt als een open deur, maar er zit wel het een en ander aan vast. 

Wie houden ‘wij’ aan de macht? Wie laten ‘wij’ in onze naam macht uitoefenen? 

En: machthebbers kunnen ook in een mum van tijd hun macht verliezen, of juist herwinnen, wanneer ‘wij’ dat (niet langer) willen of toestaan. 

Zie: Val van de Muur, in 1989.

Zie ook: wat er nu gebeurt in Afghanistan.

 

Hoe de snelle en welhaast geruisloze machtsovername door de Taliban interpreteren? Is er wellicht toch een ‘wij’ in Afghanistan dat het oude regime niet langer wilde en dat wel de Taliban steunt?

 

In het Westen wordt de machtsovername door de Taliban gezien als een nederlaag. Maar wordt dat ook zo ervaren door de meerderheid van de Afghanen? Zeker, er zullen tal van vrouwen en ook meisjes zijn die het anders willen, maar geldt dat ook voor de meerderheid van de Afghaanse bevolking?

 

Ik wil daarmee niet de machtsovername door de Taliban ondersteunen, noch bagatelliseren dat tal van vrouwen en meisjes in een uiterst penibele situatie terecht zijn gekomen. Wat ik wel wil, is proberen te begrijpen hoe het kan dat de machtsovername zo snel heeft kunnen gebeuren, en zonder veel slag of stoot.

 

Kennelijk hebben we het Afghaanse ‘wij’ te veel voorgesteld als ons ‘wij’, inclusief onze waarden en maatstaven. En dat was niet de eerste keer. (Denk aan Irak en aan Syrië, en ook aan Vietnam, om enkele voorbeelden te noemen van Westerse inschattingen die niet bleken te kloppen, en totaal vastliepen op de realiteit.)

 

Boeiender wordt het wellicht met de vraag: Wat moeten machthebbers niet allemaal doen om een ‘wij’ in stand te houden dat in hen gelooft, hen blijft steunen en hen dus macht blijft verlenen? Dat geldt zowel voor de Taliban in Afghanistan, als ook voor de machthebbers in Westerse landen. 

 

Behalve daden is dan een belangrijke rol weggelegd voor verhalen die worden verteld, en dus ook de media. Welk verhaal moeten machthebbers vertellen om ons – het ‘wij’ – ervan te overtuigen dat het terecht is dat zij in onze naam macht uitoefenen? 

 

Speciaal nu bieden de media een interessante reeks aan spektakelstukken – je kunt het ook ‘propaganda’ noemen – , bedoeld om geloofwaardig te blijven voor de ondersteunende partijen. Dat speelt met name rond het lot van vrouwen en meisjes in Afghanistan. 

 

Westerse politici moeten verontwaardigd zijn; immers, omwille van de ‘mensenrechten’ (ons verhaal) en het lot van vrouwen en meisjes hebben Westerse landen militairen ingezet, miljarden geïnvesteerd en leven opgeofferd, - althans, dat is het verhaal. En Taliban vertellen een verhaal over rechten van vrouwen en over onderwijs voor alle kinderen in het land, met steevast in dezelfde zin: ‘volgens islamitische regels’ en ‘in overeenstemming met de sharia’. (Ik ben benieuwd wie deze toevoegingen ook echt hoort, en ook voor wie zij geruststellend zijn.)

 

Anyway, welk ‘wij’ wordt bediend met welke verhalen? (Voor-de-gek-gehouden-worden klinkt iets te gemakkelijk.) Wie zal de verhalen blijven geloven, en hoelang? Zeker is dat in het samenspel tussen machthebbers en het ‘wij’-dat-macht-verleent verhalen een cruciale rol spelen, - en dus media, ons dagelijks brood.

 

Allemaal open deuren, wellicht, maar goed, mij helpen ze om nuchter te blijven kijken naar situaties die zijn geladen met heftige emoties, veel verontwaardiging en politieke manoeuvres. Zoals het tumult in en over Afghanistan. 

dinsdag 10 augustus 2021

Klimaatverandering: stel, het is 5 over 12; wat dan?

Gisteren, 9 augustus, heeft het IPCC een nieuw rapport uitgebracht (1). De mondiale opwarming gaat sneller dan eerder gedacht (of gewenst). De uitstoot van CO2 zal binnen korte tijd radicaal moeten worden teruggebracht. 

 

Wie over het rapport leest, kan nauwelijks aan de indruk ontkomen dat de kans om het tij te keren uiterst minimaal is geworden. Minimaal, of irrealistisch? Is het beter om ons voor te bereiden op een 5-over-12 scenario?

 

Redenen? Onder andere:

. Zeer waarschijnlijk dat de wereldbevolking blijft toenemen.

. Zeer waarschijnlijk dat de middenklasse die overal in de wereld zal groeien dezelfde rechten zal opeisen als de reeds bestaande middenklasse.

. Niet erg waarschijnlijk dat het welvarende deel van de bevolking (om te beginnen in het rijke Westen) bereid is om een stap terug te doen in comfort, consumptie, vliegen, etc.

. Niet erg waarschijnlijk dat regeringen bereid zijn om vergaande, impopulaire maatregelen te gaan nemen die ingaan tegen de wensen van een groot deel van hun bevolkingen én tegen de belangen van bedrijven, klein en groot, van boeren tot olieconcerns.

. Het effect van (ingrijpende) maatregelen zal niet onmiddellijk merkbaar zijn. Ook dit vergt een lange adem, zowel van bevolking als van politici. Want: het klimaat verandert langzaam, en dat geldt ook voor ‘terug-veranderen’.

 

Alle pogingen om het tij te keren zijn zinvol, maar zij zullen niet het tij keren. Althans, dat is zeer onwaarschijnlijk.


Wat staat ons te doen wanneer het niet langer 5-vóór-12 is, maar reeds 5-over-12? Hetzelfde maar dan om andere redenen?

 

Anyway, ik hoop dat ik ongelijk heb. ;-) Maar eigenlijk is het hoop tegen beter weten in... 

 

 

Noot:

.1) Zie bijvoorbeeld, The Guardian: Major climate changes inevitable and irreversible – IPCC’s starkest warning yet

https://www.theguardian.com/science/2021/aug/09/humans-have-caused-unprecedented-and-irreversible-change-to-climate-scientists-warn

 

zondag 1 augustus 2021

Na ons de zondvloed! - klimaatverandering en zelfverantwoording

(Sla dit eerste gedeelte over als u zonder onrust wilt nadenken over de noodzaak tot zelfverantwoording en het verband met klimaatverandering.)


Vlieg, vlieg, vlieg

Ga op vakantie alsof er niets aan de hand is

Doe je eigen ding omdat jij het nodig hebt, of zin, of behoefte

Trek je godverdomme niets aan van alles wat er om je heen gebeurt

Consumeer, shop, wees toerist

Sta in de file op Zwarte Zaterdag met je kinderen op de achterbank

Doe vooral je eigen ding

Smeltende ijskappen, brandende bossen, kolkende rivieren, verstikkende lucht

Trek je godverdomme van niets iets aan

Ga op stedentrip, het liefst elke maand of nog vaker

Wat kan jou het schelen

Je hebt immers recht op plezier en geluk en al het andere op je bucketlist 

Trek je godverdomme niets aan van de toekomst

Je kinderen? De kleinkinderen van anderen?

Wat gaat mij dat aan 

In ieder geval hoef jij je er niet om te bekommeren

Verander de wereld en hou alles voor jezelf

Heb het leuk en doe godverdomme vooral je eigen zin

Je hebt het verdiend

Door de pandemie heb je immers zoveel moeten missen, vreselijk




NOTA BENE!

 

Deze tirade zal niemand overtuigen; daar twijfel ik geen moment aan. Niemand zal erdoor van mening veranderen, laat staan veranderen van gedrag. Maar wat wel? Wat is daar wel toe in staat? – gelet op de indringende beelden en verwoestende gebeurtenissen van de laatste tijd, gelet op de vele, vele artikelen over de klimaatverandering en de impact ervan, en gelet op de talloze oproepen van klimaatorganisaties en de acties van klimaatactivisten, om ons gedrag te veranderen. Het lijkt allemaal niets uit te maken.


Helaas, ben niet echt in de stemming om mijn taalgebruik te betreuren. Als mensen zelfs door een pandemie niet worden wakker geschud, noch door de vele nieuwsberichten over klimaat-gerelateerde rampen, en toch gewoon doorleven, consumeren, vliegen, etc., alsof er niets aan de hand is, dan zie ik niet wat voor zin het nog heeft om je in te houden. 

 

Idem dito politiek: economisch herstel, oftewel streven naar economische groei. Toekomst? Geen issue.


Tegen een virus bestaat een vaccin; tegen de klimaatverandering en de crises die ermee samenhangen bestaat geen vaccin. Technologische oplossingen zullen slechts beperkt helpen, en waarschijnlijk zullen ze niet meer zijn dan de befaamde druppel op de gloeiende plaat.

 

Dus ja, wat rest dan nog?

  

Mijn tirade heb ik geschreven en gedeeld op sociale media om uiting te geven aan mijn verontwaardiging én om de onverantwoordelijken te laten weten dat ze niet ongemerkt wegkomen met hun gedrag, alsof er niets aan de hand is. Ik wil hen op hun verantwoordelijkheid aanspreken, - misschien dat dat nog iets zou kunnen veranderen. 

 

En ik wil dat ook letterlijk gaan doen: als ik mensen tegenkom die op geen enkele manier rekening houden met klimaatverandering, gewoon reizen en consumeren alsof er niets aan de hand is, etc, dan wil ik hen aanspreken met de vraag hoe zij zich verantwoorden voor hun gedrag, met name met het oog op toekomstige generaties.

 

En ja, ik zou graag iedereen willen oproepen om hetzelfde te doen. Laat onverantwoordelijken er niet ongemerkt mee wegkomen!


Zal deze aansporing tot zelfverantwoording iets uithalen? Is het überhaupt fair om individuen aan te spreken op hun gedrag, terwijl grote bedrijven minstens zo belangrijk zijn, wat betreft het menselijke aandeel in klimaatverandering? Zouden we niet eerder moeten focussen op systeemverandering?

 

Zeker, het aandeel van grote bedrijven en de noodzaak van systeemverandering moeten we niet uit het oog verliezen. Maar zal hierin ooit iets veranderen wanneer wij burgers gewoon blijven doen wat wij altijd al deden? Als wij blijven consumeren, reizen, vliegen, etc., alsof er niets aan de hand is?

 

Als burgers in grote meerderheid geen enkele blijk geven van daadwerkelijke betrokkenheid, noch van bereidheid tot gedragsverandering, dan valt het niet te verwachten dat (door diezelfde burgers gekozen) politici iets zullen doen om bedrijven te dwingen tot een duurzame bedrijfsvoering, laat staan dat er ooit sprake zal zijn van systeemverandering. 


Burgers zouden massaal van hun regeringen moeten eisen dat zij iets doen wat in hun macht ligt. En dat zal alleen gebeuren wanneer wij, burgers, onze verantwoordelijkheid nemen! Wij kunnen onszelf niet buiten schot houden, wanneer we een leven mét toekomst willen.

 

Daarom lijkt het principe van zelfverantwoording mij een belangrijk en onmisbaar onderdeel in de strijd tegen klimaatverandering en de gevolgen ervan. Zelfverantwoording maakt verantwoordelijk! Elkaar aanspreken zal er uiteindelijk toe leiden dat ook politici en beleidsmakers worden aangesproken én verantwoordelijk zullen worden gehouden voor hun daden (of het gebrek eraan).

 

Wat het je baat wanneer je in je gedrag rekening houdt met toekomstige generaties? Dat je mens blijft, met waardigheid en medemenselijkheid. Dat je jezelf zonder schaamte in de spiegel kan blijven aankijken. Dat je niet veracht zult worden door mensen die na jou komen.

 

 

donderdag 13 mei 2021

Méér land voor toekomst. Een utopisch-pragmatische oplossing voor het Israëlisch-Palestijns conflict: 100 km Middellandse Zee inpolderen!

Israëli’s en Palestijnen zijn wederom verwikkeld in een bloedig conflict. Zal er ooit een einde aan komen? Waarschijnlijk niet. Het valt niet te verwachten dat Israël grondgebied zal opgeven voor een levensvatbare Palestijnse staat. Evenmin zullen Palestijnen vrijwillig claims opgeven op gebieden waar hun voorouders al vele eeuwen hebben geleefd.

Wat dan? Is er een alternatief?

 

Laat ik een idee dat ik jarengeleden al eens lanceerde wederom van stal halen. (1) Een wild out-of-the-box plan. Ik heb niet de illusie dat het snel realiteit zal worden. En toch, het zou deel van de oplossing kunnen zijn.

 

Namelijk: polder een 100 kilometer brede strook in, in de Middellandse Zee, direct grenzend aan zowel Israël als de Gazastrook. Het zou zowel Israëli’s als Palestijnen een enorm stuk extra land bezorgen. Wellicht dat hierdoor de spanning tussen beide volkeren sterk zal worden verminderd.

 

Toegegeven, aanspraken op historische plaatsen en stukken land zullen blijven bestaan, maar door de inpoldering zouden ze minder belangrijk kunnen worden.

 

Voor het geval huidige kustplaatsen, zoals Tel Aviv en Haifa, hun strand niet willen verliezen, ook daarvoor kan worden gezorgd bij de inpoldering: houd een strook zee open (zeg 5 kilometer), waardoor er genoeg ruimte blijft voor zwemmen, zonnen en surfen. En bovendien: aan de andere kant van deze inham zal ook strand zijn!

 

Bij dit alles kunnen Nederlanders hun diensten aanbieden. Zowel met polderen als met inpolderen hebben wij meer dan genoeg ervaring!

 

Utopisch? Zou kunnen. Maar kunnen we zonder utopisch denken, willen we uit schijnbaar muurvaste patstellingen of doodlopende ontwikkelingen breken, en aan een leefbare toekomst werken?

 

 

Noot:

.1) In een radiocolumn van 17-12-07, en blog:

https://driesboele.blogspot.com/2007/12/kolom-iii-meer-land-voor-palestijnen-en.html

 







donderdag 6 mei 2021

Protect endangered species! Plea for an ecological ‘naming-and-shaming’ register (world-wide) [2]

Shame on the killers of lions, rhinos, elephants and other rare animals. 

 Care for our relatives, animals, and especially the rare species, is directly linked with care for the environment, the earth, our biotope, including climate change. It means being aware of the interdependence of all living beings, including humans. It means love of nature in its full splendor, beyond our self-interest. 

 

The problem of ‘defaunation’ is much bigger, and more (mainly human) factors are playing a role in the extinction of species. Nevertheless, the protection of rare animals like lions, rhinos and whales is important as a focus: a spearhead for action.

 

The situation is alarming. Hopefully an ecological register will be helpful in order to create other and new ways of thinking about ourselves and other animals, as a continuum, as a family, - you do not kill relatives, do you? (or it is a crime.) In the age of internet this might be a powerful tool, to remind us our responsibility. So let’s create the appropriate answer to immoral acts. 

 

Only reports and stories about human misconduct do not work, if they will not hurt the wrongdoers. Maybe they will have more effect, if combined with an ecological ‘naming-and-shaming’ register, globally available and forever.


Don't let it happen unnoticed!

 


................


Another action to protect animals that are on the brink of extinction:

 

Photographers rewrite list of ‘big five’ animals to shoot

Project turns trophy hunters’ hit list into a conservation tool – and reveals the animals we most want to see caught on camera

https://www.theguardian.com/environment/2021/may/17/new-big-5-photographers-rewrite-list-of-top-animals-to-shoot-aoe

 


…………..



LIST


For example:

 

[6-5-21]

Article: Liechtenstein prince accused of shooting Romania’s largest bear

https://www.theguardian.com/environment/2021/may/05/liechtenstein-prince-accused-of-shooting-dead-arthur-romania-largest-bear-age-of-extinction

 

 


maandag 8 februari 2021

Anti-pandemische maatregelen: Stel een sociale dienstplicht in!

Hoe verder? Wat te doen bij een volgende pandemie?

We hebben nu al bijna een jaar te maken met een pandemie. Er zijn forse maatregelen opgelegd aan de bevolking, met lockdown en avondklok als de strengste en meest ingrijpende. Voornaamste redenen: het tegengaan van verdere verspreiding van het virus én (dreigende) overbelasting van de gezondheidszorg, met name in de ziekenhuizen. Hoe kunnen we dit in de toekomst voorkomen?

We kunnen leren van wat er het afgelopen jaar is gebeurd. De gevolgen voor individuele burgers zijn enorm, evenals de gevolgen voor economie, cultuur en onderwijs. Dit willen we niet nog een keer.

Een volgende uitbraak van een pandemie kunnen we waarschijnlijk niet voorkomen. In ieder geval moeten we er rekening mee houden dat zo’n pandemie er nog eens zal komen. Of dat de huidige Covid-pandemie niet kan worden uitgeroeid en telkens weer de kop zal steken. Wat dan te doen? Hoe te voorkomen dat opnieuw een langdurige lockdown en avondklok nodig worden?

We kunnen iets doen aan de (dreigende) overbelasting van de gezondheidszorg – zoals gezegd: een hoofdreden voor ingrijpende maatregelen. Het is zeer begrijpelijk dat een pandemie voor artsen en verpleegkundigen een gigantische uitputtingsslag is. Dit is niet heel lang vol te houden. Niemand zit te wachten op een herhaling, en dat zal zeker gelden voor mensen in de gezondheidszorg.

Wat kunnen we eraan doen? Zorg voor een grote reserve aan mensen die kunnen worden ingezet in geval van nood, zoals tijdens een pandemie! Mensen met een basistraining in zorgende taken. Mensen die kunnen worden ingezet voor hulp in ziekenhuizen, in verzorgingshuizen, bij ggd’s, en andere taken die dan nodig worden. Hoe? Door het instellen van een SOCIALE DIENSTPLICHT. 

De militaire dienstplicht is al enige jaren afgeschaft. En terecht, het was onnodig geworden om massaal jonge mannen voor te bereiden op een eventuele oorlog. Een beroepsleger werd voldoende. We hebben nu te maken met een nieuwe noodsituatie: een pandemie. Het hele land heeft ermee te maken. Het is dus ook redelijk om iedereen te vragen om solidair te zijn  en mee te helpen in zo’n situatie van nood en urgentie.

 

De sociale dienstplicht zou moeten gelden voor iedereen, zowel mannen als vrouwen. Dienstplichtigen zouden moeten worden getraind in het verrichten van taken die nodig worden in pandemische situaties: hulp in ziekenhuizen en verzorgingshuizen, hulp bij testen en inenten, etc. Ook zou je kunnen denken aan het verlenen van hulp in alledaagse situaties: boodschappen doen voor wie daar niet toe in staat is, opvang bij eenzaamheid, e.d.


Zelf ben ik van een generatie die nog militaire dienstplicht had. Ik was dienstweigeraar. Maar tegen een sociale dienstplicht zou ik geen bezwaar hebben gehad. (1)

 

Het instellen van een sociale dienstplicht zal maken dat bij een volgende pandemie er geen sprake meer zal zijn van een overbelasting van de gezondheidszorg – wat nu een van de belangrijkste redenen is voor het instellen van draconische maatregelen, zoals een lockdown en een avondklok. Het zal veel schelen in de ellende. Bovendien zal een sociale dienstplicht bevorderlijk zijn voor de onderlinge solidariteit. Deze is hard nodig in tijden van nood.

 

Kortom: laten we zorgen dat deze sociale dienstplicht er komt!


...........

Noot:


.1: Een sociale dienstplicht zou vergeleken kunnen worden met alternatieven voor militaire dienstplicht van weleer, maar dan wel veel korter.

‘Dienstweigeren’ had je in twee betekenissen. In de engere betekenis stond het voor het weigeren van alle soorten dienstplicht; deed je dat, dan draaide je de gevangenis in. In de brede betekenis stond ‘dienstweigeren’ voor het weigeren van militaire dienstplicht; daartoe hoorden ook degenen die weigerden op basis van gewetensbezwaren. Dan kreeg je een vervangende dienstplicht. Dat laatste heb ik gedaan. 

Vervangende dienstplicht duurde 18 maanden en 20 dagen: ruim 4 maanden langer dan de militaire dienstplicht. Een erg lange tijd...

De sociale dienstplicht die ik voor ogen heb, zou veel korter zijn. Hooguit 6 maanden, misschien zelfs veel minder, of parallel te doen aan studie of werk.