zondag 9 maart 2025

Uitzoomen op het wereldtoneel

Wat gebeurt er allemaal?

De afgelopen weken is er van alles voorgevallen dat verbijstering wekte (bij mij, althans), en dan denk ik aan de recente veranderingen in Amerikaanse politiek, met name met betrekking tot de oorlog in Oekraïne.

Vraag: vanwaar die verbijstering? Is het echt allemaal vanwege de gekte van één persoon, namelijk de heer T? Of heb ik tot nu toe de situatie waarin we verkeren verkeerd begrepen?

 

In een poging om het toch enigszins te ‘begrijpen’, het volgende.

. Stel, we zoomen uit;

. Stel, we relateren niet alles aan onszelf, oftewel: aan Europa;

. Stel, de oorlog in Oekraïne is voor een groot deel van de wereld, buiten Europa, bijzaak, - zoals er ook nog andere oorlogen woeden (bijvoorbeeld in het Midden-Oosten en in Afrika);

. Stel, vanuit de VS bezien is Europa onbetekenend; handelspartner okay, maar geopolitiek verder niet van belang;

. Stel, de belangrijkste opponent van de VS op het wereldtoneel is China (niet Rusland);

. En stel, we gaan er eens niet vanuit dat Trump gek is, maar dat hij weet wat hij doet, en dat hij niet louter bezig is met zelfverheerlijking, noch dat hij het helemaal alleen voor het zeggen heeft,

hoe ziet het er dan uit? Hoe dan te duiden wat er de afgelopen weken is gebeurd?

 

Ik zou zeggen:

. Door de oorlog met Oekraïne en het verenigd front van Westerse landen, werd Rusland in de armen van China gedreven;

. Daar wil de VS nu verandering in brengen;

. Om de positie van China te verzwakken is het zaak voor de VS om Rusland los te weken van China, en wel door er ‘vrienden’ mee te worden;

. Als gevolg hiervan laat de VS Oekraïne vallen, want geopolitiek gesproken onbelangrijk; de belangen van de VS zijn er niet mee gediend om er nog langer in te investeren.

 

Wat betekent dit voor Europa en voor Oekraïne?

Minstens dit: 

. Wil Europa een rol spelen in dit grote spel, dan zal het zichzelf belangrijk moeten gaan maken én voor de eigen belangen opkomen. Temeer daar de VS anders blijkt te zijn dan we dachten, of hoopten, - in ieder geval geen bondgenoot. Op dit moment is de rol van Europa niet indrukwekkend te noemen, ook wat betreft Oekraïne.

. Kan/ wil Europa als Europa een rol van betekenis gaan spelen? Grote vraag.

. Steun voor Oekraïne is nu geheel en al een Europese aangelegenheid geworden. Hoe?

. En verder: ophouden om ons te richten naar Amerika. (Laten we blij zijn dat de heer T niet onze president is!) We zullen het zelf moeten doen, niet alleen wat Oekraïne betreft, sowieso. Europe, let’s go for it! 

 

Does it make sense om er zo naar te kijken?

 

Stille rebellie, 9 maart, Beursplein Amsterdam

Rond het middaguur naar samenkomst geweest op het Beursplein in Amsterdam: vanaf 12.00 uur mediteren, half uurtje. Georganiseerd door Extinction Rebellion en de Zen Peacemakers. Uiteindelijk waren er zo’n 20 deelnemers.

 

Van de folder:

‘Met onze vreedzame Stille Rebellie beoefenen we met gezamenlijke stille meditatie compassie voor al het lijden waar dan ook ter wereld. We doen dit gelijktijdig ook op andere plekken in Nederland.

“Geef mij stilte en ik zal de nacht trotseren.” (Kahlil Gibran)

Je bent van harte welkom om mee te doen aan deze Stille Rebellie! Voor 5 minuten tot een half uur. Alles is goed. Neem zelf een kussen, stoel of bankje mee.’

 

(Dus ja, Extinction Rebellion heeft ook deze kant. 😉 )

 

Het is elke maand, 2de zondag in de maand, van 11.45 – 12.30.

Locatie is niet altijd dezelfde. De volgende keer waarschijnlijk ook op het Beursplein.

Voor meer info: stille.rebellie@wereldster.nl

 





dinsdag 4 maart 2025

Het opstaan van Europa

De politiek van Trump roept in Amerika tegengeluiden op, ook aan Republikeinse zijde. Voorlopig een minderheid, maar toch.


En nu Europa nog. Nadrukkelijk afstand nemen van het Amerika van de heer T lijkt me dringend nodig. Even dringend wordt dan de vraag: waar staan wij zelf voor? Waar staat Europa voor? Wat willen wij hoog houden? 


Gaat het ons lukken om voorbij de eigen grenzen te denken en te erkennen dat we deel uitmaken van een groter geheel, 'Europa' geheten? (Met als belangrijke kanttekening: Europa is niet hetzelfde als de EU.) 


Gaat het ons lukken om niet alleen de diversiteit van Europa te zien - die enorm is, en een geweldige weelde -, maar ook het gezamenlijke dat ons verbindt en dat het verdedigen waard is?


Europa een beschaving, met tal van culturen die er vorm en inhoud aan geven. En dat alles dynamisch opgevat. 


Een renaissance van de Europese idee zou de mooiste uitkomst zijn van de huidige crisis. Leve de crisis! Leve de vernieuwing!

En praktisch. Om te beginnen: minder aandacht besteden aan de heer T en het dagelijkse tumult dat hij weet te creëren, en meer aandacht besteden aan de vraag wat Europa zou kunnen betekenen. Laat T zijn eigen sop. Er zijn belangrijkere dingen in de wereld.

Inderdaad: wat je voedt groeit! 

 

zondag 2 maart 2025

Zelensky en de ruzie in het Witte Huis. Never waste a good crisis!

Wat een spektakel! Laat de echte clown opstaan! 😉

De ruzie in het Witte Huis zou weleens vergaande gevolgen kunnen hebben. Vraag: is dat erg? 


Prima dat Zelensky publiekelijk weerstand heeft geboden aan de machtsgeile zelfingenomenheid van Trump c.s. Eindelijk iemand die het niet allemaal meer pikt, niet likt, zich niet alles laat gezeggen, en Trump voor het oog van de wereld onpresidentieel laat afgaan. Chapeau!


Bovendien: een goede gelegenheid voor Europa om eens ballen te tonen én volwassen te worden. En dat gaat niet zonder risico’s (te durven nemen).


Het is inderdaad tamelijk absurd, zoals de Poolse premier Tusk zei, ‘dat 500 miljoen Europeanen aan 300 miljoen Amerikanen vragen om hen te verdedigen tegen 140 miljoen Russen’. Wanneer komen we uit onze crèche?


Anyway, never waste a good crisis!


En gelukkig is Washington ver weg en zit er een oceaan tussen de VS en Europa, zodat Trumpiaanse idiotie hier niet zomaar voet aan wal kan zetten. Afstand nemen van Amerika, niet alleen letterlijk, maar ook in geopolitiek denken en in waarden die we als beschaving hoog willen houden, is meer nodig dan ooit.


Hoe verder? 
Geen substantiële ontwikkeling zonder crisis, dan wel conflict, mits er ook een stap wordt gezet. Aan Europa nu om die stap te zetten! 


Leve Europa! En slava Ukraini!






vrijdag 21 februari 2025

De heer T en mijn veranderend mensbeeld

Met Trump op het wereldtoneel begin ik beter te begrijpen hoe Hitler en het nazisme groot konden worden. Niet alleen de heer T, maar vooral ook zijn aanhang en de sfeer waarin hij weet te gedijen, bieden uitstekend vergelijkingsmateriaal. 

Daarmee is (nog) niet gezegd dat de heer T en de heer H van dezelfde soort zouden zijn. Het gaat me om de atmosfeer en de gelovigheid waarin een en ander gebeurt. 

 

Alles wat ik lees, zie en hoor over/ van Trump-aanhangers wijst in de richting van een merkwaardig soort opgewondenheid, die heen en weer gaat tussen enthousiasme en hysterie, en die zowel berekenend is als blind. Blinde liefde en berekenend opportunisme. 

 

Wat me nog het meest verbaast is de gewetenloosheid waarmee (veel) christenen in de VS alles wat de heer T doet goed praten of zelfs verheerlijken, ja tot aan heilig verklaren toe. (Kijk naar filmpjes met Paula White, op dit moment T’s spirituele adviseur in het Witte Huis.) 

 

De dagelijkse leugens, zijn schandalige gedrag, de mensonwaardige politiek die hij in gang zet: alles is okay en wordt zelfs gezien als de hand van God die zo Amerika ‘weer’ (?) tot christelijke (en witte) natie zal omvormen. 

 

Misschien had ik – nog steeds – een te gunstig beeld van christenen, voor wie integriteit en medemenselijkheid ertoe zouden doen. Tja, uiteraard zijn er christenen die zo in het leven staan, zoals dat ook voor niet-christenen geldt. Maar overduidelijk is (geworden) dat voor veel mensen de christelijke godsdienst geen enkele belemmering vormt om als burger immorele keuzes te maken, integendeel. 

 

Het nazisme kon lange tijd worden voorgesteld als van-God-los en daarom verschrikkelijk. Het lijkt erop dat ook dit vooroordeel z’n langste tijd gehad heeft. 

 

En wat collectieve hysterie betreft: ook daarvoor hoeven we niet langer in de geschiedenis te duiken; zij is springlevend. Men volge slechts het Amerikaanse nieuws.


Van homo rationalis naar homo hystericus? – of misschien beter: beide, als polen van een spanningsveld? (Hoe hysterisch ben ik zelf?)


Alweer dien ik mijn mensbeeld bij te stellen. Covid en vooral de reacties erop betekenden al een forse beschadiging, of ontnuchtering, - het is maar hoe je het bekijkt. En nu weer, en nog meer. 😉 

 

woensdag 19 februari 2025

De heer T en het veranderende politieke landschap

Ja, de tijd van geneuzel op de vierkante centimeter is voorbij. De heer T c.s. provoceert alles en iedereen. Laten we de provocatie oppakken en werken aan politieke vernieuwing. 

Met name links heeft dit hard nodig, wil het een geloofwaardig alternatief bieden, en een tegenwicht, ook electoraal, tegen doorslaan in extremisme. Thema’s waarop radicaal-rechts scoort, zoals migratie, worden door links genegeerd, of voorzien van reacties die niet meer passen bij deze tijd. De sensibiliteit voor deze kwesties is fors veranderd. Minstens past de vraag hoe een hedendaags antwoord eruit zou kunnen zien. Misschien zal de uitkomst ongeveer dezelfde zijn, misschien ook niet.

 

De grootste misvatting van links: dat alles neerkomt op economie. ‘It’s the economy, stupid’ is een van de domste uitspraken ooit gedaan.

 

En wat betreft wereldpolitiek:

De heer T trekt van alles naar zich toe. Zoals de onderhandelingen met Rusland over Oekraïne, en zijn eenzijdige bemoeienissen met Gaza en het lot van de Palestijnen. Behalve dat dit alles uiterst provocerend is, getuigt het ook van oude politiek. Alsof de wereld nog ingedeeld is in twee kampen, zoals in de tijd van de Koude Oorlog. 

 

Ondertussen bewegen we ons mondiaal steeds meer naar een multipolaire wereld, inclusief EU, China en andere grootmachten. In een dergelijke wereld past geen eenzijdig en eigenmachtig optreden meer van één supermacht. Zeer waarschijnlijk gaan de VS, onder leiding van de heer T, zware en ontnuchterende tijden tegemoet.

 

dinsdag 11 februari 2025

Politiek denken: hoe? Zijn we het verleerd?

Kan het bedrijfsleven ecologischer worden en minder vervuilend? Misschien. Waarschijnlijk niet, wanneer het aan debedrijven zelf wordt overgelaten. David Graeber (1) geeft aan waarom: hoe aardig, welwillend en altruïstisch CEO’s ook zijn, hun bedrijven zijn in de ijzeren greep van een kapitalistische markteconomie; deze duldt geen menslievendheid. 


Ontnuchterend, zeker wanneer je meent dat alles een kwestie van ethiek is, en van goede intenties, persoonlijk ethos en relaties. Alleen politiek zou iets kunnen veranderen aan wat op systeemniveau speelt, mits zij doet waarvoor zij in het leven is geroepen. Maar gebeurt dat ook? Politiek zou zich op iets anders moeten richten dan op het persoonlijke en morele. 


Iets soortgelijks geldt voor ons denken. Hoe 'politiek' denken we eigenlijk over kwesties die het nieuws beheersen? Kijk naar praktische filosofie en publieksfilosofie. (En hetzelfde geldt voor coaching.) Waarover gaat het daarin meestal? Inderdaad, over het persoonlijke en morele, en zelden over de structurele en systemische dimensie van de kwestie waarover wordt gefilosofeerd (of gecoacht).


Door alles terug te brengen tot het persoonlijke en morele (denk bijvoorbeeld aan wat de woorden 'Trump' en 'Musk' losmaken), blijft de structurele en systemische dimensie van het dagdagelijkse leven buiten beeld, - en verandert er dus niets...


Het lijkt erop dat we het verleerd zijn om politiek te denken. Hoe daar verandering in te brengen? (En cruciaal voor burgerschapsvorming!)

 

Noot:

.1) David Graeber on Modern Capitalism

https://www.youtube.com/watch?v=QOVnb3y8hm4

 

woensdag 5 februari 2025

Hét alternatief voor ontruiming van Gaza: een stuk Middellandse Zee inpolderen voor zowel Israëli’s als Palestijnen

Als alternatief voor de desastreuze plannen van Trump om Gaza te ontruimen, voilà, een plan waar zowel Israëli’s en Palestijnen mee zouden kunnen leven: het inpolderen van een flink stuk Middellandse Zee, voor de kust van Gaza en voor de kust van Israël. Het vergroot de kans dat beide volken ooit vreedzaam naast elkaar kunnen wonen in twee staten.

Ik heb het plan al eens eerder voorgesteld (1), maar het maakt nu misschien meer kans. Wat Trump voorstelt (2), namelijk om de Gazanen gedwongen te laten verhuizen naar buurlanden, leidt slechts tot verharding en meer vijandigheid en bloedvergieten; een doodlopende weg.

 

Waar komt het alternatieve plan op neer?

 

Polder een 100 kilometer brede strook in, in de Middellandse Zee, direct grenzend aan zowel Israël als de Gazastrook. Het bezorgt zowel Israëli’s als Palestijnen een enorm stuk extra land. Hierdoor zal de spanning tussen beide volkeren sterk verminderen, minstens op het punt van bewoonbaar gebied voor beide volken.

 

Toegegeven, aanspraken op historische plaatsen en stukken land zullen blijven bestaan, maar door de inpoldering zullen ze minder belangrijk worden.

 

Het is een constructief plan. Zowel bevriende landen van Palestijnen als die van Israëli’s kunnen er geld, energie en prestige in steken. Wat in Dubai kan, kan ook in het Oosterse deel van de Middellandse Zee. 

 

Voor het geval huidige kustplaatsen, zoals Tel Aviv en Haifa, hun strand niet willen verliezen, ook daarvoor kan worden gezorgd bij de inpoldering: houd een strook zee open (zeg 5 kilometer), waardoor er genoeg ruimte blijft voor zwemmen, zonnen en surfen. En bovendien: aan de andere kant van deze inham zal ook strand zijn!

 

Bij dit alles kunnen Nederlanders hun diensten aanbieden. Zowel met polderen als met inpolderen hebben wij meer dan genoeg ervaring! We kunnen er ook nog een paar molens bij leveren. 

 

Ik weet, het plan is utopisch gedacht, en nogal out-of-the-box, maar soms moet je buiten de lijntjes denken om tot een levensvatbare oplossing te komen. 😉

 

 

Noten:

.1: Onder andere: Méér land voor toekomst. Een utopisch-pragmatische oplossing voor het Israëlisch-Palestijns conflict: 100 km Middellandse Zee inpolderen!

https://www.blogger.com/blog/post/edit/2793952689568490626/2877981557598515377

 

.2: Trump says US will ‘take over’ Gaza Strip in shock announcement during Netanyahu visit (The Guardian, 5-2-25)

https://www.theguardian.com/world/2025/feb/05/donald-trump-plan-to-take-over-gaza-strip-netanyahu-visit

 

maandag 3 februari 2025

Als Europa opstaat, waar staat het dan voor?

Nu Trump II ravage aanricht in de wereld (1), doet zich de gelegenheid voor om ons als Europa te profileren en te manifesteren. Of minstens als vraag: hoe zou dat eruit kunnen zien? – als we niet verlengstuk of speelbal van Trumpania willen worden. Waar staan we, als Europa, voor?

Waarin verschilt Europa (nog) van Amerika? Hetzelfde zou je je kunnen afvragen ten aanzien van Rusland, China en de Islamitische wereld (in zoverre daar iets algemeens over te zeggen valt).

 

Het minste dat je van Europa zou kunnen zeggen is dat het heel divers is, gelet op de landen en culturen die zich tot de Europese beschaving rekenen. Wat bindt die verscheidenheid?

 

Nog ruimer zou je de vraag kunnen stellen of het – in deze tijden van globalisering – nog zinvol is om van een Europa te spreken, als onderscheiden van andere beschavingen. Gaan we niet toe naar een wereldbeschaving met fluïde grenzen en identiteiten? 

 

Misschien. Vooralsnog zie ik het niet gebeuren. We zijn onderdeel van een multipolaire wereld, en dan hebben we het nog steeds over meerdere polen. (Suprematie-willen is dood, of dodelijk, wanneer je (als VS of China, bijvoorbeeld) dat nog wel wil.)

 

Als ik in Rome ben, dan voel ik me verwant met wat zich daar toont, en ben er ook trots op. En als ik buiten Europa ben, voel ik me Europeaan. Maar wat is dat dan?

 

Europa doet er m.i. het beste aan volwaardig medespeler te worden in een multipolaire wereld, i.p.v. wie of wat dan ook te volgen. Hoe? Door te gaan staan voor wat Europa de moeite waard maakt, en dat uitbouwen, vernieuwen. 

 

Ben in China geweest. Interessant, maar ik zou op geen enkele manier willen dat Europa China gaat volgen. Idem dito wat betreft Indonesië. Ben er geweest. Volgen? Waarin? En wat betreft Amerika, ik zou zeggen, bezoek de slumps van grote steden, en ik weet niet wie vrijwillig die kant op wil.

 

Europa zal zich zeker ook politiek, economisch en militair moeten opwerken tot volwaardige medespeler op het wereldtoneel (2). Maar dat alleen is onvoldoende. Wat dan ontbreekt is aandacht voor beschaving, cultuur, waarden. Anders gezegd: Europa moet ook iets doen aan z’n ‘soft power’, niet om (nog meer) museum van de wereld te worden, maar als zich vernieuwende beschaving-met-toekomst.

 

 

Noten:

.1) Trump says EU tariffs will ‘definitely happen’ as Mexico, Canada and China retaliate (The Guardian, 3-2-25)

https://www.theguardian.com/us-news/2025/feb/02/trump-tariffs-mexico-canada-china-retaliation

 

.2) Threatened by populist superpowers, Europe too needs a dose of patriotism (The Guardian, 4-2-25)

https://www.theguardian.com/commentisfree/2025/feb/04/threatened-by-populist-superpowers-europe-too-needs-a-dose-of-patriotism

 

zaterdag 1 februari 2025

Mensentrots: Let’s make humanity great again!

Mijn motto: ‘Let’s make humanity great again!’ 

Er is meer dan genoeg reden om trots te zijn op menszijn, vóórbij de kleingeestigheid en bekrompenheid van lieden als Triump c.s., inclusief Europese en Nederlandsche adepten. 

 

In deze tijden van crisis denken we te min over onszelf. Te defensief. We waren tot grootse dingen in staat, en zijn dat nog steeds! Mensentrots, daar komt het op aan, inclusief de verantwoordelijkheid die ermee gepaard gaat. 

 

Grootse dingen? Geweldige kunst (in brede zin), nieuwe ideeën, ermee experimenteren, filosofische en politieke vernieuwing, toekomstgerichte visies, utopisch denken, opnieuw. Weg van het blijven peuteren in oude meuk, en er zeker niet naar terug willen. Evenmin de status quo voor lief nemen. Weer vooruit (durven) kijken, en vormgeven wat er nog niet is. Zoiets. 😉

 





maandag 13 januari 2025

Blijf, liefste! Blijf! (Het klimaat kan wachten.)

Op naar de 2 graden! (1)

.........

BLIJF, LIEFSTE! BLIJF! (Het klimaat kan wachten.)

 

Blijf vooral!

Blijf autorijden!

Blijf vliegen, wanneer je maar wilt!

Blijf net doen alsof er niets aan de hand is!

Blijf ‘going with the flow’, zonder na te denken!

Blijf vlees eten, zoveel mogelijk!

Blijf beleggen in oliewinsten!

Blijf stemmen op partijen waarvoor klimaatverandering slechts een kostenpost is, of een lastpost!

Blijf bezwaar maken tegen stikstofbeleid!

Blijf boeren steunen die slim genoeg zijn om niet verder te kijken dan hun eigenbelang!

Blijf in het hier-en-nu leven, zo spiritueel mogelijk, zonder te denken aan morgen!

Blijf het journaal uitzetten, dan gebeurt er ook niets!

Blijf geloven in een hiernamaals of een volgend leven, waar zou je je druk over maken!

Blijf het leven en de aarde verachten, als jij maar ‘goed’ en ‘mooi’ leeft!

Blijf consumeren, zoveel mogelijk, goed voor de economie, toch?

Blijf het lot van dieren wereldwijd negeren, zolang jij je poes maar kunt aaien!

Blijf vooral doen wat je tot nu toe deed, niets mis mee!

Blijf aardig voor elkaar, niemand kan er immers wat aan doen!

Blijf het allemaal erg vinden wat er gebeurt, maar zonder er iets aan te verbinden!

Blijf pappen en nathouden, het gaat allemaal wel weer over!

Blijf hangen in wijsheid uit het verleden, ook filosofische, want niets nieuws onder de zon, toch?

Blijf ook hard werken – voor wie of wat?

Toekomst? Nog nooit van gehoord!

En blijf vooral lachen, er is niets aan de hand!

 

 

Noot:

.1) Hottest year on record sent planet past 1.5C of heating for first time in 2024

https://www.theguardian.com/environment/2025/jan/10/world-temperature-in-2024-exceeded-15c-for-first-time