Opmerkelijk hoeveel mensen ik het afgelopen etmaal in de media heb horen beweren dat de defensie-uitgaven omhoog moeten, om weer een geloofwaardige afschrikkingsmacht op poten te zetten. (1) We hebben het laten versloffen, zijn gaan geloven in langdurige vrede, in de overtuiging dat oorlog iets van de verleden tijd is of zich alleen nog afspeelt in tamelijk achtergebleven gebieden van de wereld, ergens in Verweggistan.
Zijn we inderdaad watjes geworden die zich alleen nog druk kunnen maken over de eigen portemonnee en wat ermee te doen? Gepreoccupeerd met vermakelijkheden, stedentrips, en de prijs van huizen en andere consumptieartikelen – terwijl de meesten van ons meer dan genoeg te besteden hebben. Zijn we de wereld gaan zien louter als plek om van te genieten, om op vakantie te gaan of om in te investeren?
En wat een mogelijke oorlog betreft: zijn we te kleinzerig en gemakzuchtig geworden voor harde confrontaties? Te laf en frivool om onszelf te verdedigen? (2)
De oorlog in de Oekraïne heeft ruw doen ontwaken uit een droom van gemak en vermaak. Alle deskundigen die aan tafel schuiven in de diverse televisieprogramma’s weten ons te verzekeren dat de Russische agressie in de Oekraïne ons allen gaat raken, minstens financieel en economisch. En ook op het gebied van defensie zullen we de nodige offers moeten gaan brengen. De kans is groot dat Poetin ook voormalige Oostbloklanden die nu lid zijn van de NAVO zal gaan bedreigen of invallen. En dan komt het erop aan, want: een aanval tegen één betekent een aanval tegen allen – het principe van de gemeenschappelijke verdediging (Artikel 5 van het Verdrag van Washington).
Ik vraag me deze dagen af wat ik zou doen als ik in de Oekraïne zou wonen. En wat zou ik mijn zoon aanraden? De regering van de Oekraïne heeft een verbod afgekondigd voor mannen in de leeftijd van 18 tot 60 jaar om te vertrekken naar het buitenland. En terecht, ben ik geneigd te zeggen. Wie moet het land verdedigen wanneer de weerbare mannen vluchten? Maar goed, wat zou ik doen in zo’n situatie?
Als voormalig dienstweigeraar merk ik in een nieuwe realiteit te zijn terechtgekomen. Opgezadeld met een gewetensvraag, opnieuw: zou ik nu wederom dienstweigeren als mij gevraagd werd als militair het land te verdedigen? Ik zou het echt niet weten. Misschien dat ik mij zou aanmelden voor de afdeling ‘cyber-defensie’, - of is dat te gemakkelijk? (3)
Ik weigerde destijds dienst omdat ik niet op commando wilde doden en omdat ik meende dat er betere, menswaardiger manieren waren om weerstand te bieden aan agressie en oorlogsgeweld. Vind ik dat nog steeds? Wat zou geweldloos verzet in een situatie als die van de Oekraïne kunnen betekenen? Of is militair geweld toch de enige optie? En breder: is een stevige en onverzettelijke defensiemacht onvermijdelijk geworden, opnieuw?
Nauwelijks bekomen van de diepgaande ontregeling door een pandemie, de afgelopen twee jaar, is er opnieuw een ingrijpend gebeuren gaande dat mij dwingt om mijn opvattingen over mens, wereld en het leven grondig te herzien. Opnieuw existentieel: een kwestie van leven en dood. Nu niet een dodelijke ziekte en de (collectieve) bereidheid om er zich tegen teweer te stellen – of niet -, maar een bedreiging van onze veiligheid en vrijheid, met de vraag hoeveel we ervoor overhebben. Ik dacht dat 2022 een jaar zou worden om het leven weer fris en energiek op te pakken. Het blijkt anders te lopen.
Noten:
.1) Zie bijvoorbeeld: ‘De enige manier om Poetin te stoppen’ (NRC, 24-2-22)
.2) Of in termen van Nietzsche: verworden tot de ‘laatste mens’. ‘Ze zijn kleiner geworden en worden almaar kleiner: - en dat komt door hun leer van geluk en deugd. (…) Ze willen in hun onnozelheid eigenlijk één ding het meest: dat niemand hun pijn doet.’
.3) Overigens verbaast het me wel dat in de voorgestelde reacties op Poetin’s agressie helemaal geen melding wordt gemaakt van een cyber-aanval andersom, op Russische doelen, als optie. Ligt erg voor de hand, lijkt me. Waarom zou dat zijn? Of gebeurt het ook, maar wordt het niet openbaar gemaakt?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten