Do 21 november: Filosofisch café n.a.v. de recente gebeurtenissen in Amsterdam

FILOSOFISCH CAFÉ AMSTERDAM

.

Donderdag 21 november: Filosofisch café n.a.v. de recente gebeurtenissen in Amsterdam

Afgelopen weken is er het een en ander gebeurd dat te denken geeft. Hoe erover te denken? Wat voor vragen roept het op? Is er reden om zich zorgen te maken? En zo ja, waarover? In het komende filosofisch café kunnen deze en andere vragen onderwerp van onderzoek worden, met ruimte voor verschillende invalshoeken. Om uit te wisselen en om gezamenlijk te onderzoeken wat het allemaal te betekenen heeft. Eventueel met inbreng van een of meerdere filosofen.

.

OPGELET: Locatie is nog niet helemaal duidelijk. Graag AANMELDEN. Uiterlijk dinsdag 19 november stuur ik mailtje aan degenen die zich hebben aangemeld, met exacte locatie. 

. 

Organisatie en gespreksleiding: drs Dries Boele

Aanvang: 19.30 u. 

Toegang: gratis

Locatie: in Amsterdam. 

Aanmelden: driesboele@wxs.nl o.v.v. ‘filosofisch café 21 november’.

.

Het filosofisch café is één keer per maand. We doen gezamenlijk onderzoek naar een onderwerp dat ons aangaat. Het is geen socratisch gesprek, maar we zullen wel elementen gebruiken die ook Socrates al inzette: opvattingen onderzoeken, verwarring ophelderen, uitgangspunten bevragen, het liefst aan de hand van concrete voorbeelden. Geen voorkennis vereist. Iedereen is welkom!

.

(Filosofisch café Amsterdam bestaat deze maand 30 jaar! Zondagmiddag 13 november 1994 was de eerste bijeenkomst in Cultureel Centrum De Badcuyp in de Pijp, Amsterdam. Lange tijd zaten we in Hotel de Filosoof, een aantal jaren zelfs tweemaal per maand. En sinds enige tijd biedt LAB111 ons onderdak.) 

.

.

Nieuwsbrief

Mocht je informatie willen ontvangen over het filo-café, leesgroepen, cursussen en andere filosofische activiteiten, stuur een mailtje naar: driesboele@wxs.nl o.v.v. `nieuwsbrief filosofische activiteiten'. Dan zet ik je op een mailinglijst.

 

Actie bij Schiphol tegen (onnodig) vliegen. Wie doet ermee?

Over twee weken ongeveer wil ik een kleine actie uitvoeren bij Schiphol. Tegen onnodig en onnadenkend vliegen, met het oog op klimaatverandering. De actie wordt geweldloos en het liefst ludiek. 

Mochten er mensen zijn die mee willen doen, graag. Dan zullen we vooraf iets afspreken, volgende week, bijvoorbeeld.

 

Vliegen is niet de belangrijkste vervuiler, maar wel een substantiële. En de vervuiling is belangrijk genoeg om te protesteren tegen het gemak waarmee mensen het vliegtuig nemen, terwijl er ook andere vervoersmiddelen zijn (zoals de trein) of bestemmingen dichter bij huis. 

 

De ecologische voetafdruk is wat mij betreft een goede richtlijn, minstens als streven. Hoeveel aardes hebben we nodig wanneer het eigen gedrag dat van iedereen zou zijn?

 

Protesteren tegen (onnodig) vliegen is vooral bedoeld als bewustmaker. 

 

Voor de actie ga ik mij omhangen met een groot bord. Tekst die ik nu in gedachte heb: ‘KINDEREN, OVER 50 JAAR: “DANK VOOR JULLIE BIJDRAGE AAN DE KLIMAATCRISIS” 😊 (Kan nog veranderen.)

 

Mocht je mee willen doen, laat het me weten.

 

Namens de ‘Happy Warriors’,

Dries Boele

......

Zie ook: 

https://ka-happywarriors.blogspot.com/2024/08/actie-bij-schiphol-tegen-onnodig.html

En voor meer context: ‘Start Klimaatactie Happy Warriors’ 

https://ka-happywarriors.blogspot.com/2024/08/start-klimaatactie-happy-warriors.html

 

Radicaal-rechts veroordelen?

Schieten we iets op met het louter veroordelen van radicaal-rechts, als ware het hét grote kwaad, dat – als we niet oppassen – ons in een duistere chaos doet belanden? In hoeverre draagt zo’n veroordeling niet juist bij aan verdergaande polarisatie en verharding? Zou het niet beter zijn om te onderzoeken wat maakt dat – minimaal – een kwart (!) van de bevolking rechts-radicale politiek steunt? 

Ik ga ervan uit dat, wanneer extremistische politiek – zowel links als rechts – veel steun krijgt, de ‘normale’ politiek iets gedurende lange tijd heeft laten liggen. Wat heeft zij laten liggen? 

 

Wat hebben de gevestigde partijen, van links tot rechts, ditmaal genegeerd, veronachtzaamd, dan wel gebagatelliseerd? Zonder een eerlijk onderzoek naar deze vraag (en daarbij gemakzuchtige clichés vermijdend), en zonder constructieve (tegen)voorstellen, zal de steun voor extremistische politiek niet verdwijnen. En vermoedelijk zal, als het bij een veroordeling alleen blijft, deze de sterk uiteen-liggende posities alleen maar versterken. Lost dat iets op? 

Op zoek naar een politiek-ethische horizon

Het is tijd voor radicale vragen. Waartoe? Om een politiek-ethische horizon te creëren – of op te richten – in een platte, apathische en nihilistische woestenij, waarin van alles gebeurt zonder dat het ook maar enig verschil lijkt te maken. 

Politici liegen openlijk zonder erop te worden afgerekend. Er worden bloedbaden aangericht zonder dat de daders worden bestraft. Er is sprake van schrijnende ongelijkheid zonder dat verontwaardiging de kop opsteekt, laat staan dat er iemand in opstand komt. Het bestaan van miljardairs wordt voor lief genomen, zonder dat er één vraagteken wordt gezet bij zelfverrijking. Overal wordt door velen schaamteloos bijgedragen aan klimaatverandering zonder dat iemand verantwoordelijk wordt gehouden, en al helemaal niet wijzelf. 

 

Wat is dit voor een immorele bende! Heeft het wereldgebeuren nog iets met menswaardigheid van doen? Het wordt tijd om mensen – ons – een geweten te schoppen!

Klimaatverandering en grenzen aan solidariteit

Solidariteit is een edele deugd. Maar met wie of wat? Met iedereen die een menswaardig leven nastreeft, en met name met diegenen die daarin worden ingeperkt? En wat is dan ‘menswaardig’? Kunnen leven zoals je wilt?

Dat klinkt allemaal mooi, maar het roept bij mij wel enkele vragen op.

 

Waarom zou ik mij engageren met het lot van mensen voor wie het belangrijk is om welvarend te leven, als dat is wat zij het liefste willen? - inclusief groot huis (of enkele), meerdere keren op vakantie, bezit, vaak vliegen, consumeren zoveel als onnodig, etc., terwijl ik zelf met een eenvoudige levensstijl tevreden ben en welvaart nooit als ambitie heb gehad. 

Waarom zou ik mij politiek inzetten voor een wensenpakket dat niet het mijne is, wetend dat de levensstijl van de gemiddelde Nederlander ronduit catastrofaal is voor het milieu wanneer zijn welvaartsniveau het streven zou zijn van iedere aardebewoner? 

Waarom zou ik mij engageren met een suïcidaal project, ook al tooit het zich met waarden als ‘solidariteit’ en ‘rechtvaardigheid’?

 

Solidariteit, okay, maar hoezo? Vanwege schrijnende ongelijkheid? Zeker, ongelijkheid is een probleem, zowel lokaal als wereldwijd, en er is alle reden om er iets aan te doen. Maar op welk niveau van welvaart is er dan géén sprake meer van schrijnende ongelijkheid? Wanneer iedereen welvarend leeft? Wil ik daaraan meewerken?

 

Wijzelf en de natuur

Hoe halen we onszelf weg uit de vergelijking die ‘natuur’ heet? 

Op tal van plekken herstelt zich de natuur wanneer mensen zich er niet meer mee bemoeien. Plantensoorten komen terug. Dieren komen terug. Het evenwicht tussen roof- en prooidieren herstelt zich. De factor ‘mens’ is nergens een gunstige, behalve misschien op enkele plekken waar de moderniteit nog niet heeft toegeslagen.

Het zou een totale ramp zijn als de hele wereld een uitvergroot Nederland zou worden: alles gereguleerd; orde vóór alles; alles aangeharkt en netjes verzorgd; elke wanordelijkheid op de voorpagina van de krant; een regeringscrisis wanneer er ergens een dode te veel valt; elke boom onder toezicht van een ambtenaar; met boeren die menen dat ze voor de hele wereld voedsel moeten produceren, voluit gemechaniseerd; alles en iedereen in kaart gebracht; natuurbeheer all over the place; Nederland als één groot, functionerend computerbestand...

Valt er iets aan te doen?

Lastig, want ja, in alles – en ook in de laatste vraag – is er één gemeenschappelijke factor, en dat zijn wijzelf, en onze behoefte én ons vermogen om steeds meer in de grip en onder controle te krijgen, - en als we dat niet willen, maar loslaten, dát dan ook weer gecontroleerd...

Aardig om ‘mens’ en ‘natuur’ niet als een tegenstelling op te vatten, - wij zijn immers ook natuur. Klopt, maar ons aandeel is een heel andere. Ingrijpend anders. En is ons doen-en-laten gelijk te stellen met dat van andere levende wezens?

We zitten dus met een levensgrote paradox, met onszelf als belangrijkste factor. Of beter gezegd: zonder ons geen paradox. Maar goed, het is tegelijk onmogelijk om onszelf uit de vergelijking te halen... 

Woningcrisis: huizen zijn om in te wonen, en niet om aan te verdienen

Grappig om in een Britse krant te lezen wat er bij mij om de hoek gebeurt. (1) ‘Startblokken’: ik wist niet dat het zo heette. 

Anyway, er is een probleempje met wonen. In de stad. En in de rest van Nederland. 

 

Laten we teruggaan naar een eenvoudig uitgangspunt: huizen zijn om in te wonen, en niet om aan te verdienen. Het zou het een en ander oplossen.

 

Het stijgen van de prijzen van onroerend goed (koop en huur) drijft alle prijzen op. (Denk aan praktijkruimtes, ateliers, cafés, winkels, en dus diensten en assortiment.) Niemand heeft baat bij het stijgen van huizenprijzen, behalve degene die erin handelen. Waarom zouden we dit dan laten voortduren?

 

Ben benieuwd wanneer de mensen die fors verdienen aan de woningschaarste worden aangepakt. Door de politiek, door kraken, of door andere acties. 

 

Bijvoorbeeld door een maximum te zetten op wat een huis mag kosten. Of door een forse belasting te heffen op de overwinst, zodat het niet loont om er veel aan te verdienen, - een belasting waardoor andere woonprojecten kunnen worden gefinancierd. 

 

Of is het een illusie om te denken dat er nog mensen én partijen zijn die er iets aan willen doen?

 

De ‘vrije markt’ is nog nooit zo heilig geweest als in het geval van wonen. Niemand lijkt die markt aan banden te willen leggen. Kennelijk zijn er te veel mensen die baat hebben bij stijgende prijzen. En dus gebeurt er niets... 

 

Hoe mooi, sociaal en ecologisch onze politieke idealen ook zijn, als huizenbezitter wordt vrijwel iedereen een kapitalist die wil verdienen aan z’n bezit - niet aan een prestatie, maar aan bezit - en aan wiens belangen niet mag worden getornd.

 

Ondertussen stijgen de prijzen alleen maar, en zit de woningmarkt muurvast, zeker voor mensen die niet meekunnen in die stijging. 

 

Tijd dat er iets gebeurt, niet alleen aan het aantal woningen, maar ook aan de winsten die worden gemaakt op wat vóór alles een basisrecht is, namelijk wonen. Enige vraag: wie is ertoe bereid?

 

Noot:

.1: ‘Everything’s just ... on hold’: the Netherlands’ next-level housing crisis (The Guardian, 6-5-24)

https://www.theguardian.com/news/article/2024/may/06/netherlands-amsterdam-next-level-housing-crisis